Osiedle Hallera (Stargard)

---

Historia

Powstanie, rozbudowa, funkcjonowanie

Osiedle Hallera, o charakterze wojskowym, zostało zaprojektowane z myślą o żołnierzach oraz ich rodzinach i powstało w latach 70. XX wieku. Budowa osiedla rozpoczęła się jednak już w latach 60. Początkowo miejsce to funkcjonowało pod nazwą osiedla gen. Aleksandra Zawadzkiego aż do lat 90. W latach 1960-1962 zrealizowano budowę dwupiętrowych budynków przy ulicy Żołnierza Bocznej (nr 2 i nr 4), a także przy alei Żołnierza, gdzie oddano do użytku budynki nr 23, 21, 19 oraz 17.

W okresie od 1965 do 1968 wybudowano wojskowe budynki z numeracją od 1 do 5, które zyskały niezbędną infrastrukturę, w tym drogi, chodniki i śmietniki. W budynku nr 3 w 1966 roku oddano do użytku centralną kotłownię służącą dla wszystkich bloków. Budynek nr 4 był siedzibą Garnizonowej Administracji Mieszkań, a w jego jednej klatce zorganizowano internat wojskowy dla żołnierzy z garnizonu Stargard Szczeciński.

W kolejnych latach powstały nowe budynki oraz obiekty infrastrukturalne, takie jak bloki nr 7, 8, 9, 10, 12, 13 i 15 (lata 1969-1974) oraz blok nr 27 przy alei Żołnierza (1974) i blok nr 14 (1973). Dla nowo wybudowanych bloków stworzono również drugą kotłownię, która jednakże została wyłączona po podłączeniu do miejskiej sieci grzewczej. Obiekty te wzniesiono jako dwupiętrowe oraz pięciopiętrowe z prefabrykacji wielkiej płyty. Zainstalowane zostały również garaże, w tym blaszane oraz murowane. Rozbudowa osiedla trwała w latach 1965-1975, a całość zlokalizowana była w pobliżu jednostek wojskowych, takich jak 9 Pułk Zmechanizowany, 6 Brygada Kawalerii Pancernej i 12 Batalion Medyczny.

W 1973 roku przy Hallera 11 wybudowano Internat Garnizonowy Huzar, wyposażony w parking, kantynę wojskową oraz pomieszczenia administracyjne. Budynek nr 4 stał się domem dla rodzin żołnierzy, a Garnizonowa Administracja Mieszkań przeniosła się z osiedla Zawadzkiego na ulicę Mieszczańską 3, a następnie na 11 Listopada 3a jako Wojskowa Administracja Mieszkań.

Zabudowa, charakterystyka

Na osiedlu Hallera wybudowano łącznie 17 budynków mieszkalnych, a także blok internatu wojskowego nr 11. W rejonie osiedla, zarówno przy alei Żołnierza, jak i ulicy Żołnierza Boczna, zbudowano 6 bloków oraz jeden kompleks usługowy pod numerem 25. Większość tych obiektów zrealizowano z prefabrykatów wielkiej płyty. Osiedle obejmuje następujące budynki:

• pięciopiętrowy z jednym głównym wejściem – 11 (Internat Wojskowy),
• pięciopiętrowe z jedną klatką schodową tzw. punktowce – 1, 2, 6, 6 (Żołnierza Boczna), 8,
• czteropiętrowe z czterema klatkami schodowymi – 4, 5,
• czteropiętrowe z trzema klatkami schodowymi – 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15,
• trzypiętrowe z czterema klatkami schodowymi – 3,
• trzypiętrowe z dwoma klatkami schodowymi – 23, 21, 19, 17 (Aleja Żołnierza),
• dwupiętrowe z czterema klatkami schodowymi – 2, 4 (Żołnierza Boczna),
• czteropiętrowy z pięcioma klatkami schodowymi – 27 (Aleja Żołnierza),
• czteropiętrowy z jedną klatką schodową – 2a (od strony Osiedla Letniego).

Infrastruktura, handel, usługi

Po zakończeniu budowy osiedla, działalność handlowa oraz usługowa znalazła swoje miejsce w piętrowym budynku nr 25, który był siedzibą kasyna wojskowego, kawiarni, sklepu WCH, sklepu spożywczo-przemysłowego, a także fryzjera oraz pracowni krawieckiej. Na osiedlu działał także magiel. Z biegiem lat oferta usługowa ulegała przekształceniom. Przy bloku nr 13 istniał kiosk Ruchu, a obecnie funkcjonuje tutaj sklep spożywczo-przemysłowy „Groszek” z kolekturą Lotto, ponadto sklep „ABC” przy bloku nr 4 oraz fryzjer damski.

Skład ulic, granice administracyjne

Osiedle Hallera obejmuje następujące ulice:

• Aleja Żołnierza,
• Żołnierza Boczna,
• dwie drogi osiedlowe.

Granice osiedla wyznaczają:

• osiedle Letnie – granica przebiega ulicą Pogodną, powiązane z osiedlem Letnim,
• osiedle Zachód – granica przebiega ulicą Aleją Żołnierza, związane z osiedlem Zachód.

Obiekty związane z osiedlem Hallera

• Garnizonowa Administracja Mieszkań – Zawadzkiego 5a, Mieszczańska 3,
• Wojskowa Administracja Mieszkań – Mieszczańska 3,
• Wojskowa Administracja Koszar – 11 Listopada 3a,
• Kasyno wojskowe nr 302 – al. Żołnierza 25,
• Kasyno wojskowe nr 314 – 11 Listopada 22,
• Garnizonowe Przedszkole Wojskowe nr 105 – os. Zachód A3,
• Przedszkole Wojskowe nr 107 – os. Zachód A3,
• Garnizonowy Klub Oficerski (obecnie Klub wojskowy 12BZ) – 11 Listopada 22,
• Internat Garnizonowy nr 6 (Huzar) – Osiedle Hallera 11.

Osiedle Hallera współcześnie

Współczesność

W okresie lat dziewięćdziesiątych XX wieku, zarządzaniem blokami na osiedlu Hallera zajmowała się Wojskowa Agencja Mieszkaniowa.

W niedługim czasie, budynki zaczęły funkcjonować jako wspólnoty mieszkaniowe, wprowadziły dwa ogrodzone obiekty z murowanymi prywatnymi garażami. Administracja zajmowała się nimi poprzez zarządcę nieruchomości znajdującego się przy ulicy Mieszczańskiej 3.

W momencie utworzenia tych wspólnot, mieszkańcy zmierzyli się z wieloma wyzwaniami. W 2006 roku na dachu bloku nr 14 zainstalowano maszt stacji bazowej telefonii komórkowej Plus GSM, mimo wyraźnego sprzeciwu mieszkańców, którzy obawiali się, że promieniowanie może negatywnie wpłynąć na ich zdrowie.

W latach 2007 i 2008 wystąpił także kryzys dotyczący oświetlenia na osiedlu Hallera, gdzie wszystkie latarnie zgasły, a jedynie nieliczne bloki były oświetlane niewielkimi lampami. Stare, żelbetowe latarnie były w opłakanym stanie, co stwarzało zagrożenie dla bezpieczeństwa mieszkańców. Powstał spór dotyczący należytego zarządzania uszkodzonymi latarniami. Energetyka szczecińskiej Enei wskazała, iż posiada jedynie trzy działające lampy przy samym wjeździe. WAM odparł, że instalacje nie figurują w ewidencji jego środków trwałych i dlatego demontaż był niemożliwy.

Ostatecznie wspólnoty podpisały umowy z energetyką oraz wystąpiły z wnioskiem do Ministerstwa Obrony Narodowej, aby rozstrzygnęło spór o własność zdewastowanych latarni. W 2009 roku wybuchł konflikt pomiędzy mieszkańcami a właścicielami murowanych garaży, co spowodowało powstanie metalowych palików wzdłuż wjazdu do 50 garaży, co mieszkańcy uznali za samowolę garażowiczów i mieli obawy o swoje bezpieczeństwo.

W tym czasie osiedle Hallera zostało podzielone na działki, nie uwzględniając służebności dróg, co doprowadziło do problemów związanych z grodzeniem terenów za pomocą palików, utrudniających przejazd służbom ratunkowym. W 2014 roku wystąpił kolejny spór pomiędzy użytkownikami garaży a mieszkańcami, który zdołano na szczęście zakończyć.

Pomimo tych wyzwań, wspólnoty mieszkaniowe podejmowały wiele działań modernizacyjnych, takich jak dobudowa balkonów i termomodernizacja budynków. W 2017 roku wspólnota przy Hallera 3 zdobyła nagrodę w konkursie „Ogrody wokół nas” w kategorii zagospodarowanie przestrzeni, natomiast w 2018 roku wspólnota przy Hallera 4 zajęła pierwsze miejsce w tej samej edycji.

W obrębie osiedla, przy Hallera 11, znajduje się także Internat Wojskowy nr 6 z parkingiem strzeżonym przez Agencję Mienia Wojskowego Oddział Regionalny w Szczecinie. W sąsiedztwie osiedla, przy alei Żołnierza 25, funkcjonował kompleks wojskowy, w tym kasyno. Po przeniesieniu kasyna w 2001 roku, budynki zostały przekazane dla Agencji Mienia Wojskowego, która wydzierżawiła lokale prywatnym najemcom, którzy prowadzili różnorodne działalności gospodarcze, w tym Pub „Mirage” oraz pijalnię piwa. Ostatecznie, w 2019 roku, po dokonaniu termomodernizacji w budynku nr 25 otwarto sklep Stokrotka.

W 2018 roku zrealizowano przebudowę alei Żołnierza, wymieniając nawierzchnię jezdni, tworząc nowe chodniki oraz miejsca parkingowe.

Na osiedlu również powstała droga dla pieszych i rowerzystów, łącząca osiedle Letnie z aleją Żołnierza, która w marcu 2020 roku została oświetlona nowoczesnymi lampami LED.

W obrębie kompleksu białe koszary, stacjonuje dowództwo BWD WK P-W oraz liczne bataliony i dywizjony, w tym WSPL SP ZOZ.

Zarządcy wspólnot mieszkaniowych

Wspólnoty mieszkaniowe w tym rejonie zarządzane są przez:

• AdDom,
• Zespół Zarządców Nieruchomości w Koszalinie,
• Zan Ewa Kiłeczko,
• Posejda Jolanta Pilecka,
• Posejda Łasiński.

Wspólnoty religijne

Na terenie osiedla Hallera znajdują się parafie:

• Parafia Miłosierdzia Bożego w Stargardzie,
• Parafia wojskowa Matki Bożej Dobrej Rady w Stargardzie.

Komunikacja

Osiedle Hallera, z uwagi na swoje położenie przy Alei Żołnierza, korzysta z dobrej komunikacji z resztą Stargardu. Do innych osiedli docierają linie autobusowe nr: 5, 8, 13, 25.

Osoby związane z osiedlem Hallera

W historię osiedla Hallera w Stargardzie wplecionych jest wielu ludzi, z których wielu miało związek z wojskiem. To wyjątkowa społeczność, w której można wyróżnić wiele znamienitych postaci. Wśród nich znajdują się:

• Bolesław Chamielec,
• Eugeniusz Ankutowicz,
• Józef Soja,
• Zbigniew Zalewski,
• Henryk Szumski,
• Jan Klejszmit,
• Kazimierz Tomaszewski,
• Witold Hałat,
• Bolesław Baranowski,
• Ryszard Chwastek,
• Jerzy Tatoń,
• Kazimierz Nowicki,
• Jan Sztajner,
• Stanisław Olszański,
• Zdzisław Goral,
• Grzegorz Duda,
• Zofia Ławrynowicz,
• Arkadiusz Bąk,
• Mieczysław Gocuł,
• Arkadiusz Szkutnik,
• Krzysztof Mitręga,
• Andrzej Przekwas.

Te postacie, zarówno te z przeszłości, jak i współczesne, odgrywają istotną rolę w tworzeniu społecznej tkanki osiedla Hallera, wzbogacając je swoją obecnością oraz historią.

---

Oceń: Osiedle Hallera (Stargard)

---