Bartosz Frątczak

---

Życiorys

Bartosz Frątczak jest absolwentem Wydziału Filozofii oraz Edukacji na Uniwersytecie Szczecińskim. W 2014 roku podjął decyzję o przeprowadzce na Litwę, gdzie znalazł zatrudnienie jako reporter w portalu internetowym Wilnoteka.lt oraz pracował w Instytucie Polskim w Wilnie jako bibliotekarz.

W okresie 2014–2018 zbierał materiały dotyczące znikających śladów kultury żydowskiej na Litwie. Równocześnie dokumentował historie ocalonych oraz rodziny, które angażowały się w ratowanie Żydów. W latach 2017–2019 jego obiektyw skupiał się na polskich żołnierzach, będących ostatnimi świadkami wydarzeń z czasów II wojny światowej, badając ich życiorysy oraz wspomnienia.

W latach 2016–2020 Frątczak poświęcił czas na portretowanie Wilna, starając się zgłębić prace trzech wybitnych fotografów: Jana Bułhaka, Józefa Czechowicza oraz Stanisława Filiberta Fleury’ego. W tym czasie brał również udział w dokumentowaniu polskich zespołów folklorystycznych na Litwie, prowadząc fotograficzne badania w latach 2018–2020.

W 2021 roku zaprezentował wystawę „Solecznicki kraj z bliska”, nad którą pracował od 2015 roku. Ekspozycja ta ukazywała najciekawsze zabytki architektury rejonu solecznickiego, w tym kościoły, kapliczki oraz inne ważne obiekty, jak ruiny Republiki Pawłowskiej czy Pałac Balińskich w Jaszunach. W tym samym roku Frątczak zorganizował także wystawę zbiorową wynikającą z warsztatów, które prowadził w Solecznikach.

W 2022 roku, na zlecenie Instytutu Polskiego w Wilnie, artysta pracował nad wystawą portretów tłumaczy polskiej literatury pod tytułem „Z cienia”. Uwieczniono na niej 13 litewskich tłumaczy, którzy przyczynili się do popularyzacji polskiej literatury w Litwie. Ekspozycja ta miała swoje miejsca w wielu renomowanych instytucjach, takich jak Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie, Uniwersytet Wileński oraz Litewski Instytut Literatury i Folkloru.

W 2023 roku Bartosz Frątczak zaangażował się w projekt „Verba-rze”, który koncentruje się na tradycji wyplatania palm wileńskich. Przez ten projekt, artysta ma na celu uchwycenie sztuki, która jest przekazywana z pokolenia na pokolenie przez lokalne palmiare. Jego fotografie, oraz artystyczne instalacje stworzone z palm, miały zostać zaprezentowane w galerii „Židinys”. Projekt ten jest częścią starań, by palmy wileńskie mogły znaleźć się na liście UNESCO jako niematerialne dziedzictwo kulturowe.

Frątczak dokumentuje również codzienne życie Polaków na Litwie i uczestniczy w ważnych wydarzeniach kulturalnych, w tym Festiwalu Folklorystycznego „Pieśń znad Sołczy” oraz Międzynarodowego Festiwalu MONOWschód. W jego planach znajduje się również dokumentacja maryjnego święta „Opiek” oraz pielgrzymek do Ostrej Bramy.

Jego twórczość była prezentowana w licznych instytucjach, takich jak Muzeum Narodowe – Pałac Wielkich Książąt Litewskich czy Narodowy Teatr Dramatyczny w Kownie. Zdjęcia Frątczaka znalazły się także w książce „Tak teraz postępują uczciwi ludzie… Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów”, wydanej przez Instytut Polski w Wilnie w 2019 roku.

Bartosz Frątczak zdobył nominacje do nagrody Grand Press Photo 2021 w dwóch kategoriach — za projekt dokumentalny „Dos Togbukh” oraz w kategorii „ludzie” za zdjęcie mężczyzny skaczącego przez ogień w Noc Kupały w Rumszyszkach. W ostatnich latach jego zdjęcia publikowane były w polskich i litewskich mediach, w tym w takich czasopismach jak „Teatr”, „Žmonės” oraz „Moteris”.

Najważniejsze projekty i wystawy

W dorobku Bartosza Frątczaka znajdziemy szereg znaczących wydarzeń artystycznych, które ukazują jego rozwój jako fotografa oraz twórcy. W ostatnich latach, jego indywidualne wystawy oraz projekty przyciągnęły uwagę zarówno krytyków, jak i miłośników sztuki.

W 2024 roku artysta zorganizował wystawę indywidualną pt. „Wilno. Śladami polskich fotografów: Józefa Czechowicza, Stanisława Filiberta Fleury’ego oraz Jana Bułhaka”, w której przybliża dziedzictwo polskich twórców. Również tego samego roku, miał miejsce projekt „Verba-rze”, do którego zaprosił innych artystów, prezentując ekscytujące instalacje ze wileńskimi palmami.

W 2023 roku artysta zaprezentował wystawę „Nieistniejące” lit. (Ne)Būtis, wzbogaconą o fotografie z cyklu „Dos Togbukh”. Kolejna wystawa indywidualna „Z cienia” odbyła się w 2022 roku, w zgranej współpracy z Instytutem Polskim w Wilnie. Ten sam rok przyniósł także jego udział w filmie dokumentalnym „Cena Wyzwolenia”, w reżyserii Pawła Domańskiego oraz wystawę zbiorową „Litewska fotografia prasowa 2022”.

W 2021 roku Frątczak również odniósł sukcesy, organizując wystawy indywidualne, takie jak „Solecznicki kraj z bliska” oraz uczestnicząc w wielu wydarzeniach zbiorowych, w tym w „Grand Press Photo 2021” i „Litewskiej fotografii prasowej 2021”.

W 2020 roku artysta wskazał na zróżnicowane tematy, prezentując takie wystawy jak „Widok przez zamknięte oczy. Szkice kresowe”, „U stóp Matki. Opieki Matki Boskiej Ostrobramskiej”, „Zespoły ludowe Centrum Kultury w Solecznikach”, „Niewidoczna przestrzeń”, oraz „Miasto. Sto razy Folk”.

W latach 2018/19 Frątczak pracował również nad zdjęciami do ważnej publikacji „Tak teraz postępują uczciwi ludzie… Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów”, wydanej przez Instytut Polski w Wilnie w 2019 roku. W 2019 roku odbyła się jego wystawa „Ostatni świadkowie. Portrety bohaterów II wojny światowej”.

Wcześniejsze lata przyniosły mu również zaszczyty w postaci wystaw zbiorowych, takich jak Twarze różnorodności (Įvairovės veidai) oraz indywidualne jak „Nie-istnienie” („Ne-Būtis”) czy „Bliżej emocji”. Na koniec, w 2014 roku, Frątczak zaprezentował wystawę „Bez maski”, która również stanowiła ważny moment w jego artystycznej karierze.

---

Oceń: Bartosz Frątczak

---