Werner von Blomberg

Wojsko i służby mundurowe

Werner Eduard Fritz von Blomberg, urodzony 2 września 1878 roku w Stargardzie w Pommern, to postać, która zajmowała istotne miejsce w niemieckiej hierarchii wojskowej. Jako odznaczony feldmarszałek, pełnił funkcję szefa sztabu generalnego wojsk lądowych w latach 1927–1929, a także zajmował stanowiska ministra obrony w latach 1933–1935 i ministra wojny od 1935 do 1938 roku. Jego kariera wojskowa była złożona i bogata, ale zakończyła się tragicznie.

Jako przeciwnik ekspansywnej polityki reżimu nazistowskiego, został usunięty z pełnionych funkcji po publicznych oskarżeniach dotyczących jego osobistego życia, w tym o rzekome małżeństwo z prostytutką. Jego departament został zlikwidowany, a na jego miejsce powstało Oberkommando der Wehrmacht, kierowane przez Wilhelma Keitla, który był lojalny wobec Adolfa Hitlera. Przejęcie władzy w armii przez nazistów miało kluczowe znaczenie dla umocnienia ich kontroli nad Wehrmachtem.

Wcześniej von Blomberg był jednak postacią, która w pewnym sensie okazywała posłuszeństwo wobec NSDAP. Niezależnie od tego, jego udział w I wojnie światowej oraz późniejsze wysokie stanowiska w niemieckiej armii świadczą o jego militarnej randze i wpływie na historię Niemiec.

Życiorys

Werner Eduard Fritz von Blomberg przyszedł na świat na Pomorzu, jako pierwsze dziecko ppłk. Emila von Blomberga oraz jego małżonki Emmy. W 1894 roku rozpoczął swoją karierę wojskową, wstępując do armii jako szeregowy. Dwa lata później, w marcu 1897 roku, awansował na podporucznika, służąc w 73. Pułku Fizylierów. W latach 1905–1908 zajmował różne stanowiska w Akademii Wojny, a w 1907 roku uzyskał stopień porucznika. Pełnił służbę w Wielkim Sztabie Generalnym w Berlinie w latach 1908–1911, gdzie w 1911 roku awansował na kapitana, a trzy lata później został oficerem dywizji rezerwy.

W 1914 roku, na początku I wojny światowej, objął dowództwo nad kompanią w pułku piechoty. W trakcie wojny, na froncie zachodnim, służył jako oficer w sztabach XVIII Korpusu Rezerwowego oraz 7. Armii. W 1916 roku dostał awans na majora i zasłużył się zdobyciem prestiżowego odznaczenia: orderu Pour le Mérite. Po zakończeniu wojny, w 1919 roku, został referentem w Ministerstwie Reichswehry. Dwa lata później, w 1920 roku, awansował na podpułkownika.

W latach 1921–1924 sprawował funkcję szefa sztabu 5. Dywizji i V Okręgu Wojskowego. W 1925 przekształcił się w szefa wyszkolenia w Ministerstwie Reichswehry, angażując się w różne aspekty współpracy militarnej ze Związkiem Radzieckim. W 1927 roku był już generałem majorem i objął stanowisko szefa Truppenamtu, jednego z kluczowych urzędów w armii niemieckiej, pomimo jego zakazu na podstawie traktatu wersalskiego. Został odwołany z tego stanowiska w wyniku rozgrywek wewnętrznych wśród oficerów, co pozwoliło mu w 1929 roku przejąć dowodzenie nad I Okręgiem Wojskowym w Prusach Wschodnich.

W tym samym roku uzyskał awans na generała porucznika. Jego zdrowie zaczęło się pogarszać w 1931 roku z powodu upadku z konia oraz niepowodzeń osobistych, związanych z odejściem żony. W wyniku tych trudności przeniesiono go na mniej prestiżowe stanowisko kierownika delegacji wojskowej przy Międzynarodowej Genewskiej Konferencji Rozbrojeniowej. Niezwykle zaskakująco wykorzystał jednak swoje kontakty, w tym dostęp do prezydenta Hindenburga, w celu podważenia pozycji swoich rywali.

W 1933 roku von Blomberg awansował na generała piechoty i został ministrem Reichswehry. Po objęciu władzy przez Hitlera, wyraził mu lojalność, popierając „paragraf aryjski”, który wykluczał Żydów z armii, a także przyjmując swastykę jako symbol insygniów armijnych. Ostatecznie chociaż były to głównie gesty symboliczne, w praktyce pośrednio wspierające ideologię nazistowską, stanowiły one istotny krok w kierunku nacjonalizmu. Jego popularność wśród dowódców wojska zaczęła maleć, w szczególności z powodu jego ustępliwej postawy wobec NSDAP oraz prób usprawiedliwienia wydarzeń z nocy długich noży.

W sierpniu 1933 roku von Blomberg awansował na generała pułkownika, a w maju 1935 roku przejął funkcję ministra wojny i naczelnika Wehrmachtu. 1 kwietnia 1936 roku uzyskał tytuł feldmarszałka. Jego relacje z Hitlerem zaczęły się pogarszać na skutek działań, które premier uznawał za zbyt mało zdecydowane, zwłaszcza podczas militaryzacji Nadrenii i sprzeciwu wobec interwencji w Hiszpanii. Mimo że oceniały, że Wehrmacht nie był gotów na wojnę przed rokiem 1943, ostatecznie ugiął się i zaaprobował zajęcie Sudetenlandu, co przyczyniło się do jego upadku.

W styczniu 1938 roku von Blomberg niespodziewanie został usunięty z armii. Oficjalnym powodem było jego małżeństwo z 26-letnią urzędniczką państwową, Evą Gruhn, której przeszłość, w tym rzekome związki z prostytucją, były na językach. Interwencje policji obyczajowej oraz oskarżenia wobec Gruhn prowadziły do dalszego śledztwa, które ostatecznie doprowadziło do wydalenia von Blomberga z armii i pozbawienia go tytułów. W rzeczywistości za jego usunięciem stała zawiść Göringa i Himmlera oraz niezadowolenie Hitlera, które ujawnione zostało w raporcie Hossbacha.

Wkrótce po tym wydarzeniu miała miejsce afera Blomberga-Fritscha, która skutkowała usunięciem także generała Wernera von Fritscha oraz innych konserwatywnych generałów. Po zakończeniu wojny von Blomberg żył w Bad Wiessee w Bawarii, gdzie zamieszkał z żoną. W 1945 roku został aresztowany przez wojska alianckie i zmarł w norymberskim więzieniu sądowym w marcu 1946 roku, pozostawiając po sobie kontrowersyjną, aczkolwiek znaczącą historię.

Odznaczenia

Werner von Blomberg, niemiecki wojskowy i polityk, otrzymał szereg ważnych odznaczeń w trakcie swojej kariery wojskowej. Poniżej znajduje się lista odznaczeń, które zdobył:

  • Krzyż Żelazny (1914),
  • II klasa,
  • I klasa,
  • Pruski Krzyż za Zasługi Wojenne,
  • Krzyż Rycerski Orderu Rodu Hohenzollernów z Mieczami,
  • Order Korony IV Klasy,
  • Order Rodu Hohenzollernów III Klasy z Mieczami i Koroną,
  • Pour le Mérite,
  • Bawarski Order za Zasługi Wojenne IV Klasy z Mieczami,
  • Bawarski Order za Zasługi Wojenne IV Klasy z Mieczami i Koroną,
  • Krzyż Rycerski Orderu Alberta I klasy z Mieczami,
  • Hessische Tapferkeitsmedaille,
  • Brunszwicki Wojenny Krzyż Zasługi,
  • II klasa,
  • I klasa,
  • Krzyż Friedricha Augusta,
  • II klasa,
  • I klasa,
  • Krzyż Hanzeatycki (Brema),
  • Krzyż Zasłużonych w Czasie Wojny,
  • Wojenny Krzyż Zasługi,
  • Krzyż za Wierną Służbę,
  • Odznaka za Rany (1918) – czarna,
  • Złota Odznaka NSDAP.

Przypisy

  1. Richard J.R.J. Evans, The Third Reich in Power, 2006 r., ISBN 978-0141009766
  2. Jean-Paul Bled, Oni sterowali Hitlerem, s. 60
  3. a b c d e f Richard Overy: Trzecia Rzesza Historia Imperium, s. 163
  4. Tadeusz Szafar, Afera Generałów, s. 4
  5. Tadeusz Szafar, Afera Generałów, s. 3

Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":

Zdzisław Świniarski | Rolf Kaldrack | Piotr Trytek

Oceń: Werner von Blomberg

★★★★★
Średnia ocena:4.48 Liczba ocen:5