Brama Pyrzycka w Stargardzie

---

Historia

Początki budowy Bramy Pyrzyckiej w Stargardzie sięgają końca XIII wieku, kiedy to rozpoczęto tworzenie murów miejskich. W tym okresie powstała kamienna część bramy, która ma wysokość 6 metrów. Z kolei ceglana konstrukcja jest nieco młodsza, datowana na rok 1439, kiedy to dodano trzy kondygnacje nad głównym przejazdem.

Aby dotrzeć do średniowiecznego miasta, odwiedzający musieli przejść przez dwa kluczowe elementy: bramę przednią, która składała się z niskich, połączonych baszt, oraz murowany tunel określany jako gardziel. Na drodze znajdował się także most zwodzony nad fosą, a za nim brama wewnętrzna zabezpieczona broną. Taki układ zapewniał ochronę mieszkańcom i podróżnym.

W latach pięćdziesiątych XX wieku Brama Pyrzycka przeszła renowację, podczas której przez pewien czas mieściło się tam Stargardzkie Muzeum Miejskie. Później obiekt stał się siedzibą Miejskiego Oddziału PTTK. Następny gruntowny remont odbył się w latach 1991–1993, a obecnie brama Pyrzycka jest zarządzana przez Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Stargardzie, które prowadzi działalność edukacyjną, oferując lekcje oraz warsztaty muzealne.

Architektura

Brama Pyrzycka w Stargardzie to imponujący przykład średniowiecznej architektury obronnej. Jej podstawowa struktura ma postać kwadratu o wymiarach 11×11 m, który wzniesiono z naturalnych kamieni polnych. Wyższe kondygnacje są natomiast wykonane z cegły, co nadaje jej charakterystyczny wygląd.

Zwornik bramy jest zwieńczony dwoma szczytami, które są połączone dachem siodłowym. Przejazd, którym można przechodzić, ma kształt ostrołuku, a jego zamknięcie stanowi masywna brona z ciężkimi okuciami, gdzie zachowała się niewielka szczelina spustowa.

Na trzecim piętrze umieszczono ganek obronny, który wyposażony jest w strzelnice, co podkreśla wojskowy charakter tej budowli. Elewacje bramy są bogato zdobione rzędami blend, w których znalazły miejsce również strzelnice. Różnorodność form blend obejmuje ostrołukowe, koliste oraz półkoliste kształty.

Na samej górze, część szczytowa została ozdobiona mniejszymi blendami w kształcie tarcz, co dodaje całości wyjątkowego wyrazu. Przed bramą znajduje się również dwuczłonowe przedbramie, które zbudowano dla dodatkowej ochrony.

Przedbramie przeszło przebudowę po pożarze, który miał miejsce w 1666 roku, jednak pod koniec XIX wieku ostatecznie zostało rozebrane. Brama Pyrzycka, mimo zmian, pozostała jednym z kluczowych elementów historycznej architektury Stargardu.

---

Oceń: Brama Pyrzycka w Stargardzie

---